از مباحث مهم فلسفۀ دین، مسألۀ معناداری زبان دین و گزاره های دینی در میان فیلسوفان دین است.ایشان هم از معناداری گزاره های دین سخن گفته اند و هم بی معنایی آنها.در این میان پوزیتیویستها معتقدند که قضایای دینی بی معنا هستند و فیلسوفان حلقه دین، زبان دین را نه صادق و نه کاذب بلکه از نظر معرفت بخشی فاقد معنا قلمداد می کنند.عده ای هم زبان دین را چون زبان عاشق می دانند.پال پالمر بر این باور است که همانطور که زبان عاشق احتیاج به بینش علمی ندارد و هیچ شاهد و گواهی دهنده ای جز همان شهود بلافصل وجود ندارد، زبان ایمان هم راه خود را می یابد و معنا و کارکرد خود را دارد.در عین حال در مقابل کسانی زبان دین را صرفاً بیان ذوق و سلیقۀ شخصی و احساسات ذهنی، مثل خندیدن می دانند که نقش بیانی دارند نه ارجاعی و کسی مانند ویتگنشتاین آن را بازی زبانی می داند.راندال زبان دین را غیر شناختاری می داند.مراد راندال این است که وقتی می گوییم چیزی از واقعیت برخوردار است زبان را شناختارانه به کار می بریم.مثلاً « امسال تابستان گرم است» . « دو بعلاوۀ در مساوی چهار است» گزاره های شناختاری هستند.اما انواع دیگری از کلام وجود دارد که نه صادق اند و نه کاذب، زیرا آنها نقشی را ایفا می کنند که با کوشش برای توصیف واقعیات، متفاوت است.مثل امر، نهی ، سوگند و ...در مقابل ویلیام آلسون نظریه های غیر شناختاری درباره زبان دین را چهار قسم می داند:

1-    نظریه ابراز احساسات

2-    نظریه نمادین

3-    نظریه تفسیر آیینی

4-    نظریه اسطوره ای.

مطابق نظریه ابراز احساسات نگاری، گزاره های کلامی، نوعی احساس خاصّ شخصی فرد متدین است که غیر از ابراز احساس شخصی بر واقعیتی عینی و نفس الامری دلالت نمی کنند.مثلاً گزارۀ  « خدا بر کار انسان ناظر است » تعبیری از احساس صلح، امنیت و در خانه بودن انسان در جهان است، و طبق نظریۀ نمادین وقتی گفته می شود « خداوند شبان من است » مستقیماً معنای حقیقی و ظاهری آن مراد نیست بلکه مراد از این گونه تعابیر، « عنایت . پناه دادن و حفظ همراه با مصلحت اندیشی » است.

مطابق تفسیر آیینی ما نباید گزاره های کلامی را با عالم واقع و جهان خارج بسنجیم و در پی یقین صدق و کذب آنها باشیم.چرا که این گزاره ها نیامده اند تا از عالم واقع و جهان خارج گزارش دهند، بلکه اینها نقش متفاوت دیگری داشته و از بستر خاص برخاسته اند.طبق این تفسیر، پرستش و آیین های آن خود دارای ارزش ذاتی می شوند.سرانجام در نظریۀ اسطوره ای، سخن دینی گونۀ منحصر به فردی از زبان نمادین است که آن را اسطوره ای می نامند...

                                                                          ادامه دارد...

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: